شرح 14 نام الهی از کتاب «روح الارواح فی شرح أسماء الملک الفتاح» شهاب الدین احمد بن منصور سمعانی

کتاب روح الارواح اثر احمد سمعانی که قبل از سال 500 هجری تألیف شده یکی از شیواترین، گیراترین و خواندنی¬ترین آثار کهن فارسی است. این کتاب که قدیمی¬ترین اثر مستقل فارسی در شرح اسماء حسنی است علاوه بر تفسیر و تأویل عرفانی آیات قرآنی، یکی از منابع موثّق در خصوص احادیث قدسی و نبوی و اقوال مشایخ طریقت است. گفته¬های عرفانی که از «ابوسعید ابوالخیر» در روح¬الارواح نقل شده و دیدگاه¬های مشترکی که در این کتاب و اسرارالتوحید آمده، همه نشان تأثیرپذیری سمعانی از ابوسعید است. بعضی عبارات روح الارواح با آثار «عین¬القضات همدانی» همسو به نظر می¬آید، هرچند از اصالت تفکرات خاص عین¬القضات در روح الارواح خبری نیست. اشعار بسیاری از شاعران فارسی زبان و از جمله خود مولّف آمده که از نظر تتبع در تاریخ ادبیات فارسی حائز اهمّیّت است. در اثنای آن به مناسبت، اشعار عربی نیز دیده می¬شود که از بزرگانی چون منصور حلاج، رابعه عَدویه، متنبّی، جمیل بُثَینَه و امام شافعی آورده شده است. در این پایان¬نامه به شرح دشواری¬های 14 نام از اسماء حسنی از «هو» تا «البارئ» پرداخته شده است. در شرح سمعانی بر نام¬های خداوند، مباحث ظریف عرفانی در ارتباط با الهیات و هستی¬شناسی در هندسه¬ی فکری وی که تثلیثی از عقل ونقل و ذوق است، مطرح شده است. نخست در مقدمه برای آشنایی بیشتر خواننده با احمد سمعانی، شرح دوران زندگی و اندیشه¬های او آمده است و در قسمت شرح متن، دشواری¬های لفظی، اصطلاحی و مفهومی متن بررسی شده است.